Chmiel zwyczajny- łac. Humulus lupulus

Facebook-f

Instagram

Youtube

Envelope

Chmiel zwyczajny

Nazewnictwo

Łacińska: Humulus lupulus
Angielska: Hop
Niemiecka: Hopfen
Polskie nazwy: Chymel, wilczek, czerwieniak gruszkowaty, chmiel pospolity, chmil, chmel, chmirliszcze

Chmiel zwyczajny- występowanie

Chmiel prawdopodobnie pochodzi z Azji. Roślinę można spotkać w całej Europie, na Syberii oraz w Ameryce Północnej. Porasta lasy i zarośla.

W Polsce jest to często spotykane dzikie pnącze, rosnące w lasach i wilgotnych zaroślach. Występuje dość często w ogródkach i parkach. Jest to roślina uprawiana na plantacjach zakładanych na potrzeby przemysłu farmaceutycznego i zielarskiego.

Surowiec

W lecznictwie wykorzystuje się kwiatostany żeńskie (tzw. szyszki), pędy, liście oraz wąsy chmielu. Na powierzchni każdej szyszki wstępują włoski gruczołowe wypełnione żółtą lub czerwono żółtą substancją, która w trakcie suszenia okrusza się przybierając postać lepkiego proszku, zwanego- lupuliną. Stanowi ona również cenny surowiec lekarski w ziołolecznictwie.

Historia

Piwo chmielowe warzono już w starożytnym Egipcie, gdzie doceniano jego wartości smakowe i przyprawowe. Prawdopodobnie napój piwny pito także w starożytnej Babilonii. Piwo z chmielem pili mieszkańcy Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego.

Pliniusz Starszy polecał chmiel jako jarzynę, którą można było kupić wiosną na targach w postaci młodych pędów. Grecy i Rzymianie uprawiali chmiel w celach leczniczych. To właśnie z czasów rzymskich pochodzi nazwa lupulus, która oznacza młodego wilka. Rzymianie twierdzili, że pędy chmielu oplatają swoją podporę tak jak wilk dusi swoją ofiarę. Starożytni Grecy i Rzymianie stosowali chmiel jako środek na bezsenność, brak apetytu oraz zmniejszający popęd płciowy. Nie stosowali oni jednak chmielu jako dodatku do piwa.

Od czasów starożytnych roślina szybko rozprzestrzeniła się po Europie. Uważa się, że święta Hildegarda spopularyzowała dodawanie chmielu do piwa.

W średniowieczu chmiel wprowadzono jako roślinę leczniczą, polecaną jako lek dla mnichów i duchowieństwa. Wówczas zaczęto na skalę przemysłową uprawiać chmiel do celów spożywczych i farmaceutycznych. Wówczas pozostałości po produkcji piwa stosowano jako dodatek do kąpieli odmładzających.

W Anglii chmiel uważano za środek, który wywołuje melancholię. Z tego powodu szyszki chmielu zaczęto stosować do produkcji piwa dopiero w XVI w.

Roślina została wprowadzona do medycyny jako środek leczniczy dopiero w Renesansie. Przed II wojną światową stosowano odwar z szyszek w formie inhalacji w leczeniu kataru u dzieci.

Chmiel zwyczajny w medycynie ludowej

Chmiel od wieków był wykorzystywany w lecznictwie. Roślinę to wykorzystywano w medycynie chińskiej, ajurwedzie, gdzie był wykorzystywany jako lek na podniecenie, napięcie nerwowe oraz bezsenność. Chmiel jest stosowany jako środek wzmacniający. Dawniej stosowany w leczeniu skrofulozy, szkorbutu, zapalenia węzłów chłonnych, anemii, blednicy, dny, moczenia mimowolnego, kamicy, krzywicy, limfatyzmu, puchliny wodnej. Zielarze wykorzystują odwary chmielowe przy zbijaniu gorączki, natomiast wyciągi alkoholowe w leczeni żółtaczek i niedomóg wątrobowych. Maści chmielowe stosowano w leczeniu trudno gojących się ran i wrzodów. Na Rusi w XIX wieku odwarem z korzeni chmielu leczono żółtaczkę. W dawnych czasach preparaty z chmielu stosowano jako środek zapobiegający szkorbutowi.

Chmiel zwyczajny- składniki mineralne

Szyszki chmielu oraz lupilina swoje działanie zawdzięczają obecności humulonu i lupulonu oraz kwasów chmielowych i lupulowych. Roślina ta zawiera także oleje eteryczny, którego główne składniki to: humulen, mircen, faranzen. Ponadto chmiel dostarcza cholinę, aminokwasy, trójterpeny, fitoestrogeny, flawonoidy.

CHMIEL ZWYCZAJNY DZIAŁANIE LECZNICZE

Szyszki chmielowe:

Pobudzają wydzielanie soku żołądkowego ułatwiając tym samym trawienie pokarmów
Łagodzą nadmierną fermentację jelitową, działają przeciwbakteryjnie na wiele bakterii jelitowych
Zwiększają przyswajanie pokarmów
Stosuje się w skazie limfatycznej
Mają działanie uspokajające, pomagają obniżyć napięcie nerwowe
Pomagają przy problemach z zasypianiem
Są stosowane leczeniu zaburzeń nastroju i snu
Stosowane zewnętrzne w formie okładów łagodzą bóle reumatyczne i dolegliwości korzonków nerwowych
Wspomagają porost włosów
Zmniejszają nadmierną potliwość stóp
Stosuje się na wrzody i trudno gojące się rany ze względu na ich silne działanie bakteriobójcze

Chmiel zwyczajny- działanie niepożądane

Pyłek i liście chmielu mogą powodować alergię, objawiającą się zapaleniem skóry lub problemami z oddychaniem.
Chmiel może wywołać reakcję alergiczną w postaci wysypki
Zbyt duże ilości chmielu mogą wywoływać zaburzenia nerwowe, bóle czy zawroty głowy
Czasami powodują senność i otępienie
Lupulina stosowana w dużych ilościach może być trująca

Chmiel zwyczajny- przeciwwskazania

Ciąża (ze względu na wpływ na skurcze macicy), okres karmienia
Zdiagnozowane guzy hormonowrażliwe
Stosowanie leków antyestrogenowych
Alergia na chmiel

Chmiel zwyczajny- napar na poprawę trawienia

1 łyżka szyszek chmielu
250 ml wody

Szyszki chmieli zalać wrzątkiem i pozostawić pod przykryciem na 15 minut. Pić 2-3 razy dzienne po szklance naparu na 30 minut przed jedzeniem w celu poprawy trawienia oraz jako środek wzmacniający i rozkurczowy oraz łagodnie uspokajający. Napar z szyszek stosuje się również w stanach zmęczenia i wyczerpania nerwowego, nadmiernej drażliwości, trudnościach w zasypianiu, zaburzeniach nerwowych okresu przekwitania, nadpobudliwości płciowej, nadmiernej fermentacji w jelitach, braku łaknienia, chorobach wątroby i woreczka żółciowego, nadciśnieniu tętniczym, reumatycznym zapaleniu nerwów.

Źródła

Barlando B., Verotta L., Cornara L., Bottini- Massa E.; Herbal Pronciples in cosmetics, properties and mechanisms of action; CRC Press 2010, str. 188-200

Couplan F., Lazarin A.; Rośliny lecznicze uprawa I zastosowanie; Wyd. Jedność, Kielce 2015, str.24-27

Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, str. 93-95

Górnicka J.; Leki z ogrodu; AWM, Warszawa 2012, 29-30

Halarewicz A.; Atlas ziół- kulinarne wykorzystanie roślin dziko rosnących; Wydawnictwo SBM Sp. Z o.o., Warszawa 2015, str. 34-35

Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, wyd. III, Warszawa 1982

Ożarowski A., Jaroniewski W.; Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989r., str. 127-130

Pajor W. J.; Mała encyklopedia przypraw smaków i ziołolecznictwa; Tempus Plus 1998, str.68-69

Rybak D.; Rośliny lecznicze Atlas, Wyd. Arkady, Warszawa 1993, str. 40-41

Sendesrki M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str. 237-240

Skarżyński A.; Zioła czynią cuda; Agencja wydawnicza Comes, warszawa 1994, str. 71-73

Wielka księga ziół; Reader’s digest; Warszawa 2009

Co ciekawego na naszym blogu?

Poznaj naszą bazę zdrowej wiedzy

Baza wiedzy to nie tylko źródło informacji

Przepisy dla naszego zdrowia

Zobacz nasze filmy na kanale Youtube

Nalewka z dzikiej róży

Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.

https://www.youtube.com/watch?v=7shMeukkqd0

Jabłka

Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.

https://www.youtube.com/watch?v=oM-rLLDUOH4

Pestki dyni a zdrowie

Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…

O Blogu

Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych.

#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze

Musisz wiedzieć

Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Polub nas