Chrzan pospolity- łac. Cochlearia armoracia- właściwości



Facebook-f


Instagram


Youtube


Envelope

  • Chrzan pospolity- łac. Cochlearia armoracia

Nazwa „armoracia” z celtyckiego oznacza ar- blisko, more- morze, co oznacza roślinę rosnącą blisko morza.

Chrzan to roślina o niezwykłych właściwościach, która korzystnie wpływa na układ pokarmowy, ma silne działanie bakteriobójcze, jest niezastąpiona w przeziębieniach oraz przy chorych zatokach. Od wieków okłady z chrzanu stosowano przy bólach reumatycznych. Ale chrzan to nie tylko przyprawa o ostrym smaku. Na wsiach często wykorzystywano zarówno liście jak i korzeń chrzanu do konserwowania żywności.

 

Chrzan pospolity- systematyka

Rodzina: Kapustowate
Rodzaj: Chrzan
Gatunek: Chrzan pospolity

 

Nazewnictwo

Łacińska: Cochlearia armoracia, Armoracia lapathifolia,
Angielska: Horseradish
Niemiecka: Meerrettich
Polskie nazwy: chrzan zwyczajny, chrzan warzęcha, warzęcha, warzucha lekarska, rzodkiew polna dzika, krenos, krzan

 

Chrzan pospolity- występowanie

Chrzan pochodzi prawdopodobnie z południowo- wschodniej Europy i zachodniej części Azji. Rośnie w klimacie umiarkowanym, na terenie całej Europy i obu Ameryk.

W Polsce rośnie dziko w miejscach wilgotnych- głównie koło rowów, rzek, w ogrodach, parkach i na miedzach. Jest również uprawiany w ogródkach.


Chrzan pospolity- rodzaje

Wyróżnia się dwa rodzaje chrzanu- jeden o gładkiej skórce i śnieżnobiałym kolorze miąższu, który będzie łagodniejszy w smaku oraz drugi o szorstkiej skórce, jasno niebieskawym miąższu, który będzie bardziej ostry.

 

Chrzan pospolity- surowiec

Surowcem leczniczym jest korzeń chrzanu, który wykopuje się jesienią.

 

Chrzan pospolity- trochę historii

Chrzan był uprawiany ponad 2000 lat temu. Stosowany był na pewno w starożytnym Egipcie. Od stuleci był cenionym naturalnym konserwantem.

W podaniach ludowych chrzan bywa nazywany korzeniem Wikingów, ponieważ zabierali one ze sobą na wyprawy duże zapasy korzenia chrzanu, aby mieć dostęp do witamin i nie chorować na szkorbut.

Roślinę wymienia Dioskurydes. Kilka wieków później wspomina o nim święta Hildegarda.

Do Europy Środkowej chrzan został sprowadzony przez Słowian, a w XV wieku jego uprawę w Niemczech rozpowszechnił margrabia Johannes Alchimista. Od tego czasu chrzan był popularnym produktem w kuchni niemieckiej i duńskiej, gdzie był stosowany jako składnik sosu rybnego. Około 1640 roku zaczęto go stosować również w Anglii, gdzie zdobył uznanie jako składnik sosu chrzanowego do pieczeni wołowej.

W Polsce roślina ta była znana na pewno w XII wieku. Szymon Syreński zalecał chrzan na bóle głowy, pity z winem stosowano na zaziębiony żołądek i polepszenie trawienia.

 

Ciekawe zastosowanie chrzanu

  • Aby zapobiec psuciu się produktów spożywczych przesypuje się je rozdrobnionymi korzeniami chrzanu
  • Dodatek liści chrzanu do paszy dla bydła zwiększa ich mleczność
  • Jeżeli chcemy przewieść surowe mięso możemy je owinąć w liście chrzanu, a na pewno nie straci swojej świeżości
  • Osełka masła obłożona liśćmi chrzany znacznie wolniej jełczeje
  • Najlepszy wiejski chleb piecze się na liściach chrzanu
  • Chrzan ma zdolność pochłaniania metali ciężkich z gleby (badania dotyczą głównie uranu i acetaminoferenu)
  • Z suszonych liści chrzanu otrzymywano dawniej żółty barwnik
  • Siekane liście chrzanu stosowano do odrobaczania psów 

 

Chrzan pospolity- co zawiera

Chrzan swoje właściwości zawdzięcza zawartości olejku eterycznego, który zawiera synigrynę. Korzeń chrzanu zawiera także fitoncydy, izotiocyjaniny oraz enzymy. Dostarcza również wielu witamin ( C, B1, B2, PP, E, A, kwas foliowy) oraz soli mineralnych.

O chrzanie tak pisał Jan Brzechwa:
„Plącze chrzan na salaretce,
aż się wszystkim kraje serce,
Panie chrzanie- niech pan przestanie”

 CHRZAN POSPOLITY DZIAŁANIE LECZNICZE

Jak działa chrzan

  • Poprawia i ułatwia trawienie, szczególnie potraw tłustych i ciężkostrawnych,
  • Zwiększa przyswajanie pokarmów,
  • Wzmaga przemianę materii,
  • Poprawia pracę wątroby,
  • Wykazuje działanie przeciwpasożytnicze,
  • Działa wiatropędne, lekko przeczyszczająco, a spożywany na czczo przyspiesza wypróżnianie się,
  • Jest stosowany jako preparat roślinny powodujący zwiększenie się liczby białych krwinek,
  • Rozrzedza wydzieliny i pomaga w leczeniu górnych dróg oddechowych,
  • Działa rozgrzewająco, obniża gorączkę,
  • Oczyszcza i leczy chore zatoki,
  • Udrażnia nos, zatoki oraz oskrzela,
  • Jest stosowany w postaci syropu przy uciążliwym kaszlu, zapaleniu oskrzeli oraz astmie,
  • Jest polecany przez medycynę naturalną w leczeniu gośćca,
  • Ma działanie moczopędne, a dzięki silnemu działaniu antyseptycznemu może być stosowany przy infekcjach układu moczowego oraz zapaleniach pęcherza,
  • Bywa stosowany w leczeniu puchliny wodnej oraz kamicy nerwowej,
  • Łagodzi łupież,
  • Jako dodatek do kąpieli stóp pomaga zwalczyć grzybicę,
  • Dzięki dużej zawartości witaminy C zapobiega szkorbutowi,
  • Wzmacnia dziąsła i chroni przed paradontozą,
  • Wykazuje działanie antyseptyczne, a izotiocyjaniny są związkami o działaniu antybiotycznym 

 

Chrzan- działanie uboczne

Chrzan stosowany bezpośrednio na skórę powoduje podrażnienia i rumień, może powodować przekrwienia, stany zapalne, a w skrajnych przypadkach u osób wrażliwych pęcherze na skórze. Bardzo duże dawki mogą powodować wymioty, rozwolnienia oraz silne pocenie się.

Chrzan pospolity przeciwwskazania

  • Rośliny nie powinny spożywać dzieci oraz osoby szczególnie wrażliwe
  • Kobiety w ciąży oraz karmiące nie powinny stosować chrzanu w ilościach większych niż do celów kulinarnych
  • Chrzanu nie powinny spożywać osoby z marskością wątroby, schorzeniami nerek oraz zapaleniem przewodu pokarmowego
  • Kobiety ze skłonnością do obfitej miesiączki także powinny unikać przetworów z chrzanu
  • Ponieważ chrzan może wpływać na zaburzenie produkcji pewnych hormonów produkowanych przez tarczycę, nie powinny go stosować osoby z chorobami tarczycy

 

Chrzan- interakcje z lekami

Chrzanu nie powinno się stosować węglanami pierwiastków alkalicznych, chlorkiem rtęci oraz z naparem z kory chinowej.


Źródła

https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,na-te-warzywa-i-owoce-uwazaj—najbardziej-chlona-pestycydy,artykul,57082270.html (23.05.2022)


  • Co ciekawego na naszym blogu?

  • Poznaj naszą bazę zdrowej wiedzy

Baza wiedzy to nie tylko źródło informacji

  • Przepisy dla naszego zdrowia
  • Zobacz nasze filmy na kanale Youtube

Nalewka z dzikiej róży

Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.

https://www.youtube.com/watch?v=7shMeukkqd0

Jabłka

Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.

https://www.youtube.com/watch?v=oM-rLLDUOH4

Pestki dyni a zdrowie

Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…

O Blogu

Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych. 

#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze

Musisz wiedzieć

Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Polub nas


Facebook-f


Instagram


Youtube


Envelope

Na skróty

Tematy na blogu








Pyszne pomysły na kotlety roślinne



Krem Olaplex No. 6



Kawa zbożowa z orkiszu



E 172- Tlenki żelaza



Śmiech to zdrowie- dlaczego warto się śmiać





ul > .bdt-post-list-item; delay: 350;”>

Polecane blogi i strony

BLOGI:

PRZEPISY:

Polecane sklepy:

Źródła:

  1. Arnal- Schnebelen B., Goetz P., Paris M.; Lecznicze dary natury- 200 uzdrawiających ziół; Reader’s Digest, Warszawa 2003
  2. Braun L., Cohen M.; Herbal & Natural Supplements an evidence- best guide 3rd edition; Elsevier 2010, str. 613-614 
  3. Bremness L.; Wielka księga ziół; Wiedza i życie, Warszawa, str. 49 
  4. Górnicka J.; Apteka natury leksykon zdrowia; Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski 2005, str. 95, 107-108
  5. Karpov S., Chmielewska W.; Dieta surowa, która jest…smaczna1; złotemyśli.pl, 2008, str. 78
  6. Miśkowiec A.; Chrzan- nie tylko w kuchni; Panacea 2 (47), kwiecień- czerwiec 2014, str. 30-31
  7. Quave C. L.; Medicinal Plant Monographs; Cassandra L. Quave, 2013, str. 73-82
  8. Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2015, str.241-242
  9. Romvary V.; Rosliny przyprawowe i przyprawy w węgierskiej kuchni; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, str. 55-56
  10. Rostafiński J.; Zielnik czarodziejski to jest zbiór przesądów o roślinach; Akademia umiejętności, Kraków 1893, str. 13
  11. Rybak D.; Rośliny lecznicze atlas; Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1993, str. 86- 87
  12. Skarżyński A., Zioła czynią cuda; Agencja wydawnicza Comes, Warszawa 1994, str. 74-76
  13. Tyszyńska- Kownacka D., Starek T., Zioła w polskim domu, wyd. Watra 1988, Warszawa, str. 72-74
  14. Wielka księga ziół; Reader’s Digest; Warszawa 2009
  15. http://www.nutrition-and-you.com/horseradish.html (16.03.2016)
  16. http://www.herballegacy.com/Horseradish.html (16.03.2016)


Newsletter

  • Facebook


O Blogu

Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych. 

#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze

Musisz wiedzieć

Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Polub nas


Facebook


Instagram


Youtube


Envelope

Na skróty


Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *