Marchew zwyczajna (łac. Dacus carota)

Facebook-f

Instagram

Youtube

Envelope

Marchew zwyczajna- właściwości i zastosowanie

Marchew zwyczajna- systematyka

Rząd: Selerowce
Rodzina: Selerowate
Rodzaj: Marchew

Nazewnictwo

Łacińska: Dacus carota spp. sativus
Angielska: Carrot
Niemiecka: Möhre
Polskie nazwy: karotka, ptasie gniazdo, marchew ogrodowa

Marchew zwyczajna- występowanie

Dzika marchew pochodzi z obszarów Euroazji, ale obecnie rośnie na całym świecie. W stanie dzikim można ją jeszcze spotkać na terenach Europy i południowo- zachodniej Azji.

Marchew odmiany

W Polsce marchew jest uprawiana w kilku odmianach różniących się kształtem i kolorem korzenia. Można spotkać odmiany o białym i żółtym kolorze korzenia.

Marchew zwyczajna jako surowiec

Jako surowiec leczniczy stosuje się miękisz korzenia, sok, nasiona oraz liście marchwi.
Marchew może być stosowana w postaci nalewki, naparu, soku lub okładu.

Marchew zwyczajna trochę historii

Marchew była znana i uprawiana w czasach przed rozwojem cywilizacji starożytnych Greków i Rzymian. Przypuszcza się, że pierwsze uprawy marchwi pojawiły się na terenie dzisiejszego Afganistanu lub Turcji. Z tych rejonów bowiem pochodzi najwięcej odmian tego warzywa. Na terenie Szwajcarii znaleziono nasiona marchwi pochodzące sprzed 2 tysięcy lat.

Marchew została udomowiona przez Rzymian na początku Imperium Rzymskiego, jednak jej warzywo nie znalazło uznania i szybko zarzucono jej uprawę.

Pierwsze udomowione korzenie marchwi mogły mieć kolor fioletowo- żółty i pochodziły z terenów Azji Mniejszej. Wzmianki o pomarańczowym korzeniu marchwi pochodzą z XV i XVI wieku. Marchew zaczęto uprawiać w Europie Zachodniej, prawdopodobnie w XIV w. Jednak dopiero pojawienie się w XVI wieku odmiany o jędrnym korzeniu i słodkawym smaku, spowodowało, że marchew zagościła w wielu kuchniach świata. Marchew o korzeniu pomarańczowym pojawiła się jako mutant marchwi żółtej w Holandii w XVII wieku i stopniowo rozpowszechniła się na świecie.

Marchew zwyczajna w medycynie ludowej

Medycyna europejska wykorzystuje odwar z suszonych liści marchwi jako środek przeciwcukrzycowy. Wodne wyciągi z korzenia marchwi stosuje się jako środek wywołujący miesiączkę oraz przeciwrobaczy. Również ziele marchwi wykorzystuje się jako środek przeciwrobaczy.

W lecznictwie wykorzystuje się sok z marchwi w leczeniu niemocy płciowej, a także kurzej ślepoty. Sok z marchwi z miodem lub rozgotowana w mleku tarta marchew to zalecane lekarstwo na przeziębienie.

Medycyna Chińska stosuje odwar z nasion, aby wywołać miesiączkę. Sok z marchwi poleca przy nowotworach żołądka, jelit oraz wrzodach macicy.

Marchew zwyczajna- zastosowanie

Wyciąg olejowy z marchwi, zawierający dużo karotenów bywa stosowany do barwienia i witaminizowania margaryn
Olejek eteryczny z marchwi jest stosowany jako środek aromatyzujący
Karoten pozyskany z marchwi dodaje się do pasz dla kur, aby żółtka jaj były bardziej pomarańczowe
Niektóre odmiany marchwi uprawia się na paszę dla zwierząt

Marchew zwyczajna- wartość odżywcza

Owoce marchwi zawierają związki białkowe, olej tłusty, choinę, flawonoidy oraz niewielką ilość olejku eterycznego.

Ziele marchwi dostarcza witaminę B2, karotenoidy, porfiryny oraz garbniki.

Korzeń marchwi, który ma największe zastosowanie w kuchni dostarcza duże ilości beta karotenu, któremu zawdzięcza swój kolor. Korzeń jest także bogaty we flawonoidy, sterole, związki siarkowe i azotowe, pektyny, kwasy organiczne, enzymy. Marchew jest źródłem wielu witamin i soli mineralnych.

MARCHEW ZWYCZAJNA DZIAŁANIE LECZNICZE

Marchew jest zaliczana do roślin o największej zawartości karotenu. Sok z marchwi ma działanie przeciwrobacze, szczególnie skuteczne przeciwko owsikom i gliście ludzkiej.

Surowa marchew:

poprawia przemianę materii
pobudza czynność wątroby
działa przeciwcukrzycowo
reguluje pracę jelit oraz działa przeciwbiegunkowo (szczególnie u dzieci)
pobudzają rozwój bakterii jelitowych oraz zwalczają zaburzenia trawienne u dzieci
jest stosowana w zapaleniach jelita cienkiego i okrężnicy
obniża poziom cholesterolu, dzięki czemu chroni przed miażdżycą
przeciwdziała anemii
jest znanym środkiem oczyszczającym krew, rozpuszcza żółć
działa wzmacniająco
ma właściwości remineralizujące, dzięki czemu pobudza naturalne siły obronne i wspomaga odporność
wykazuje działanie wykrztuśne
korzystnie wpływa na jakość widzenia
sprzyja wydzielaniu mleka u matek karmiących
reguluje krwawienie miesiączkowe.

Odwary z miazgi korzenia i liści stosowane są zewnętrznie w schorzeniach skórnych, takich jak czyraki, wrzody działają gojąco, dezynfekująco i odmładzająco na naskórek.

Owoce marchwi wykazują działanie spazmolityczne, przeciwskurczowe, rozszerzają naczynia wieńcowate. Wpływają również na liczbę czerwonych krwinek krwi oraz zwiększają przepływ krwi do serca. Wykazują również działanie podniecające.

Marchew zwyczajna- przeciwwskazania

Część korzenia wyrastająca ponad ziemię, lekko zazieleniona zawiera solaninę, która jest toksyczna. Tą część marchwi należy zawsze odcinać.

Należy zwrócić uwagę na to skąd pochodzi spożywana marchew, ponieważ marchew nawożona azotem może powodować zatrucia, szczególnie u małych dzieci.

Źródła

Carper J.; Apteka żywności; Hannah Publishing Ltd, Londyn 1996, str. 215-218

Czikow P., Łaptiew J.; Rośliny lecznicze bogate w witaminy; Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1987, str. 213-215

Della Beffa M. T.; Zioła podręczny leksykon przyrodniczy; Świat książki 2004, str. 91

Fnimh A. C.; Encyclopedia of herbal medicine; Wyd. 3, DK New York 2016, str. 201

Górnicka J.; Leksykon zdrowia Apteka natury; AWM Martel, Kalisz 2005, str. 118-121

Lim T. K.; Edible and nonedible medicinal plants; Vol. 9, New York 2015, str. 374- 416

Miśkowiec A.; Marchew- polish speciality; Panacea Nr. 1 (42), styczeń- marzec 2013, str. 28-29

Olechnowicz- Stępień W., Lamer- Zarawska E.; Rośliny lecznicze stosowane u dzieci; PZWL, Warszawa 1992, str. 31-32

Ożarowski A.; Ziołolecznictwo- poradnik dla lekarzy; PZWL, Warszawa 1982, str. 127-128

Ożarowski A., Jaroniewski W.; Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1989, str. 245-247

Poprzęcki W.; Ziołolecznictwo; Wyd. Spar 1989, str. 113

Ross I. A.; Medicinal Plants of the World, vol 1, chemical constituents, traditional and modern uses; 2th edition; Springer Science, 2003, str.197- 222

Senderski M. E.; Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie; Mateusz E. Senderski, Podkowa Leśna 2016, str. 411-413

Co ciekawego na naszym blogu?

Poznaj naszą bazę zdrowej wiedzy

Baza wiedzy to nie tylko źródło informacji

Przepisy dla naszego zdrowia

Zobacz nasze filmy na kanale Youtube

Nalewka z dzikiej róży

Niezwykle aromatyczna i smaczna nalewka z owoców dzikiej róży.

https://www.youtube.com/watch?v=7shMeukkqd0

Jabłka

Jabłka to najpopularniejsze owoce na świecie. Warto je włączyć do codziennej diety, ponieważ korzystnie wpływają na zdrowie. Poznaj 10 powodów dla których warto jeść jabłka.

https://www.youtube.com/watch?v=oM-rLLDUOH4

Pestki dyni a zdrowie

Pestki dyni to źródło magnezu, fosforu, manganu oraz cynku oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Łatwo przyswajalny cynk obecny w pestkach dyni korzystnie wpływa na płodność oraz zwiększa sprawność seksualną. Od wieków pestki dyni są stosowane w kuracjach odrobaczających…

O Blogu

Blog Naturalne zdrowie powstał kilka lat temu i ma on charakter informacyjny. Wszystkie wiadomości o zastosowaniu i właściwościach ziół oraz dietetyce i ziołolecznictwie zbieram w różnych książkach i na stronach internetowych.

#zioła #zastosowanieziół #ziołolecznictwo #dietetyka #zdroweodżywianie #przyprawy #roslinylecznicze

Musisz wiedzieć

Informacje zamieszczone na stronie internetowej nie stanowią profesjonalnej porady medycznej ani instrukcji użycia. W żadnym wypadku treści zamieszczone na stronie internetowej nie mogą zastąpić konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

Polub nas